Rangkong: Perbedaan antara revisi

Dari Wikipedia bahasa Indonesia, ensiklopedia bebas
Konten dihapus Konten ditambahkan
Bhaskara (bicara | kontrib)
k perhatikan artikel
Bhaskara (bicara | kontrib)
rombak
Baris 1: Baris 1:
{{Taxobox
{{Taxobox
| name = Enggang
| name = Enggang / Rangkong
| status = NT
| status = NT
| image = Malabar grey hornbill.jpg
| image = Malabar grey hornbill.jpg
| image_width = 204px
| image_width = 204px
| image_caption = [[Malabar Grey Hornbill]]<br/>''Ocyceros griseus''
| image_caption = Enggang Kelabu Malabar<br/>''Ocyceros griseus''
| regnum = [[Animal]]ia
| regnum = [[Animal]]ia
| phylum = [[Chordata]]
| phylum = [[Chordata]]
Baris 15: Baris 15:
}}
}}


'''Burung Enggang''' ([[bahasa Inggris]]: ''Hornbill'') adalah sejenis [[burung]] yang mempunyai [[paruh]] berbentuk [[tanduk]] [[sapi]] tetapi tanpa lingkaran. Biasanya paruhnya itu berwarna terang. Nama ilmiahnya "Buceros" merujuk pada bentuk paruh, dan memiliki arti "tanduk sapi" dalam [[Bahasa Yunani]].
'''Burung Enggang''' atau '''Burung Rangkong''' ([[bahasa Inggris]]: ''Hornbill'') adalah sejenis [[burung]] yang mempunyai [[paruh]] berbentuk [[tanduk]] [[sapi]] tetapi tanpa lingkaran. Biasanya paruhnya itu berwarna terang. Nama ilmiahnya "Buceros" merujuk pada bentuk paruh, dan memiliki arti "tanduk sapi" dalam [[Bahasa Yunani]].


Burung Enggang tergolong dalam kelompok ''Bucerotidae'' yang termasuk 57 [[spesies]]. Sembilan spesies daripadanya berasal endemik di bagian selatan [[Afrika]]. Makanannya terutama buah-buahan juga kadal, kelelawar, tikus, ular dan berbagai jenis serangga.
Burung Enggang tergolong dalam kelompok ''Bucerotidae'' yang termasuk 57 [[spesies]]. Sembilan spesies daripadanya berasal endemik di bagian selatan [[Afrika]]. Makanannya terutama buah-buahan juga kadal, kelelawar, tikus, ular dan berbagai jenis serangga.
Baris 30: Baris 30:


==Daftar Spesies dalam Urutan Taksonomis==
==Daftar Spesies dalam Urutan Taksonomis==
[[File:Indian Grey Hornbill I2 IMG 9029.jpg|thumb|''[[Ocyceros birostris]]'' di [[India]]. ]]
[[File:Indian Grey Hornbill I2 IMG 9029.jpg|thumb|''Ocyceros birostris'' di [[India]]. ]]
[[Image:Redbilledhornbill129.jpg|thumb|''Tockus erythrorhychus'']]
[[Image:Redbilledhornbill129.jpg|thumb|''Tockus erythrorhychus'']]
[[File:Anthracoceros marchei -Palawan-8.jpg|thumb|''[Anthracoceros marchei'' di [[Filipina]]. ]]
[[File:Anthracoceros marchei -Palawan-8.jpg|thumb|''Anthracoceros marchei'' di [[Filipina]]. ]]
[[Image:Bucorvus leadbeateri toss.jpg|thumb|Enggang betina sedang akan menelan [[belalang]]]]
[[Image:Bucorvus leadbeateri toss.jpg|thumb|Enggang betina sedang akan menelan [[belalang]]]]
[[Image:Great-Hornbill.jpg|thumb|Enggang besar]]
[[Image:Great-Hornbill.jpg|thumb|Enggang besar]]
[[Image:Helmeted Hornbill.jpg|upright|thumb|[[Helmeted Hornbill]]]]
[[Image:Helmeted Hornbill.jpg|upright|thumb|[[Rangkong Gading]]]]
Ini adalah daftar Enggang, ditampilkan berdasarkan [[urutan taksonomis]].
Ini adalah daftar Enggang, ditampilkan berdasarkan [[urutan taksonomis]].


Baris 41: Baris 41:


* Genus ''[[Tropicranus]]'' (terkadang dimasukkan ke dalam ''Tockus'')
* Genus ''[[Tropicranus]]'' (terkadang dimasukkan ke dalam ''Tockus'')
** ''Tropicranus albocristatus''
** Enggang Jambul-putih ''Tropicranus albocristatus''


* Genus ''[[Tockus]]''
* Genus ''[[Tockus]]''
** [''Tockus hartlaubi''
** Enggang Kerdil Hitam ''Tockus hartlaubi''
** [[Red-billed Dwarf Hornbill]] ''Tockus camurus''
** Engang Kerdil Berparuh-merah ''Tockus camurus''
** ''Tockus monteiri''
** Enggang Monteiro ''Tockus monteiri''
** ''Tockus erythrorhynchus''
** Enggang Berparuh-merah ''Tockus erythrorhynchus''
** ''Tockus flavirostris''
** Enggang Berparuh-kuning ''Tockus flavirostris''
** ''Tockus leucomelas''
** Enggang Berparuh-kuning Selatan ''Tockus leucomelas''
** ''Tockus jacksoni''
** Enggang Jackson ''Tockus jacksoni''
** ''Tockus deckeni''
** Enggang Von der Decken ''Tockus deckeni''
** ''Tockus alboterminatus''
** Enggang Bermahkota ''Tockus alboterminatus''
** ''Tockus bradfieldi''
** Enggang Bradfield ''Tockus bradfieldi''
** ''Tockus fasciatus''
** Enggang Afrika ''Tockus fasciatus''
** ''Tockus hemprichii''
** Enggang Hemprich ''Tockus hemprichii''
** ''Tockus nasutus''
** Enggang Kelabu Afrika ''Tockus nasutus''


*Genus ''[[Ocyceros]]''
*Genus ''[[Ocyceros]]''
** ''Ocyceros griseus''
** Enggang Kelabu Malabar ''Ocyceros griseus''
** ''Ocyceros gingalensis''
** Enggang Kelabu Ceylon ''Ocyceros gingalensis''
** ''Ocyceros biostris''
** Enggang Kelabu India ''Ocyceros birostris''


*Genus ''[[Anthracoceros]]''
*Genus ''[[Anthracoceros]]''
** ''Anthracoceros coronatus''
** Enggang Tangling ''Anthracoceros coronatus''
** ''Anthracoceros albirostris''
** [[Kangkareng Perut-putih]]/[[Burung Kelingking]] ''Anthracoceros albirostris''
** ''Anthracoceros malayanus''
** [[Kangkareng Hitam]]/Enggang Gatal Birah/Burung Kekek ''Anthracoceros malayanus'' (hampir terancam)
** ''Antracoceros marchei''
** Enggang Palawan ''Anthracoceros marchei'' (rentan)
** ''Anthracoceros montani''
** Enggang Sulu ''Anthracoceros montani'' (terancam kritis)


*Genus ''[[Buceros]]''
*Genus ''[[Buceros]]''
** ''Buceros rhinoceros''
** [[Enggang Cula]]/[[Rangkong Badak]]/[[Burung Tahun-tahun]] ''Buceros rhinoceros''
** ''Buceros bicornis''
** [[Enggang Papan]]/[[Rangkong Papan]] ''Buceros bicornis'' (hampir terancam)
** ''Buceros hydrocorax''
** Enggang Kemerahan ''Buceros hydrocorax'' (hampir terancam)


*Genus ''[[Rhinoplax]]'' (terkadang dimasukkan ke dalam ''Buceros'')
*Genus ''[[Rhinoplax]]'' (terkadang dimasukkan ke dalam ''Buceros'')
** ''Rhinoplax vigil''
** [[Enggang Gading]]/[[Rangkong Gading]]/Enggang Terbang Mentua ''Rhinoplax vigil'' (hampir terancam)


*Genus ''[[Anorrhinus]]''
*Genus ''[[Anorrhinus]]''
** ''Anorrhinus austeni''
** Enggang Cokelat Austen ''Anorrhinus austeni'' (hampir terancam)
** ''Anorrhinus tickelli''
** Enggang Cokelat Tickell ''Anorrhinus tickelli'' (hampir terancam)
** ''Anorrhinus galeritus''
** [[Enggang Klihingan]]/[[Enggang Konde]]/[[Julang Jambul Abu-abu]]/Burung Arau/Burung Belukar ''Anorrhinus galeritus''


*Genus ''[[Penelopides]]''
*Genus ''[[Penelopides]]''
** ''Penelopides manillae''
** Enggang Luzon ''Penelopides manillae''
** ''Penelopides mindorensis''
** Enggang Mindoro ''Penelopides mindorensis''
** ''Penelopides panini''
** Enggang Tariktik ''Penelopides panini''
** ''Penelopides samarensis''
** Enggang Samar ''Penelopides samarensis''
** ''Penelopides affinis''
** Enggang Mindanao ''Penelopides affinis''
** ''Penelopides exarhatus''
** [[Kangkareng Sulawesi]]/[[Rangkong Sulawesi]] ''Penelopides exarhatus''


*Genus ''[[Berenicornis]]'' (terkadang dimasukkan ke dalam ''Aceros'')
*Genus ''[[Berenicornis]]'' (terkadang dimasukkan ke dalam ''Aceros'')
** ''Berenicornis comatus''
** [[Enggang Jambul]]/[[Enggang Jambul Putih]] ''Berenicornis comatus''


*Genus ''[[Aceros]]''
*Genus ''[[Aceros]]''
** ''Aceros nipalensis''
** Enggang Berleher-kemerahan ''Aceros nipalensis'' (rentan)
** ''Aceros corrugatus''
** [[Julang Jambul Hitam]]/Enggang Berkedut ''Aceros corrugatus'' (hampir terancam)
** ''Aceros leucocephalus''
** ''Aceros leucocephalus'' (hampir terancam)
** ''Aceros waldeni''
** ''Aceros waldeni'' (terancam kritis)
** ''Aceros cassidix''
** [[Julang Sulawesi]]/[[Rangkong Buton]]/[[Burung Tahun]]/[[Burung Halo]] ''Aceros cassidix''


*Genus ''[[Rhyticeros]]'' (terkadang dimasukkan ke dalam ''Aceros'')
*Genus ''[[Rhyticeros]]'' (terkadang dimasukkan ke dalam ''Aceros'')
** ''Rhyticeros undulatus''
** [[Julang Emas]]/[[Julang Mas]]/[[Enggang Musim]]/Enggang Gunung ''Rhyticeros undulatus''
** ''Rhyticeros narcondami''
** Enggang Narcondam ''Rhyticeros narcondami'' (rentan)
** ''Rhyticeros everetti''
** [[Julang Sumba]]/[[Goanggali]]/[[Nggokgokka]]/[[Rangkong Sumba]] ''Rhyticeros everetti'' (rentan)
** ''Rhyticeros subruficollis''
** [[Rangkong Dompet]] ''Rhyticeros subruficollis'' (rentan)
** ''Rhyticeros plicatus''
** [[Rangkong Dompet]] ''Rhyticeros plicatus''


*Genus ''[[Bycanistes]]'' (terkadang dimasukkan ke dalam ''Ceratogymna'').
*Genus ''[[Bycanistes]]'' (terkadang dimasukkan ke dalam ''Ceratogymna'').
** ''Bycanistes bucinator''
** Enggang Penerompet ''Bycanistes bucinator''
** ''Bycanistes fistulator''
** ''Bycanistes fistulator''
** ''Bycanistes brevis''
** Enggang Berpipi-keperakan ''Bycanistes brevis''
** ''Bycanistes subcylindricus''
** ''Bycanistes subcylindricus''
** ''Bycanistes cylindricus''
** Enggang Berpipi-cokelat ''Bycanistes cylindricus''
** ''Bycanistes albotibialis''
** Enggang Berpaha-putih ''Bycanistes albotibialis''


* Genus ''[[Ceratogymna]]''
* Genus ''[[Ceratogymna]]''
** ''Ceratogymna atrata''
** ''Ceratogymna atrata''
** ''Ceratogymna elata''
** ''Ceratogymna elata'' (hampir terancam)


'''Subfamili ''[[Bucorvinae]]'''
'''Subfamili ''[[Bucorvinae]]'''


*Genus ''[[Bucorvus]]''
*Genus ''[[Bucorvus]]''
** ''Bucorvus abyssinicus''
** Enggang Tanah Abyssinia ''Bucorvus abyssinicus''
** ''Bucorvus leadbeateri''
** Enggang Tanah Selatan ''Bucorvus leadbeateri''


{{hewan-stub}}
{{hewan-stub}}
[[Kategori:Burung]]


[[bg:Птици носорози]]
[[bg:Птици носорози]]

Revisi per 6 Januari 2010 10.45

Enggang / Rangkong
Enggang Kelabu Malabar
Ocyceros griseus
Klasifikasi ilmiah
Kerajaan:
Filum:
Kelas:
Ordo:
Bucerotiformes (tapi perhatikan artikel)
Famili:
Bucerotidae

Genera

14, lihat artikel

Burung Enggang atau Burung Rangkong (bahasa Inggris: Hornbill) adalah sejenis burung yang mempunyai paruh berbentuk tanduk sapi tetapi tanpa lingkaran. Biasanya paruhnya itu berwarna terang. Nama ilmiahnya "Buceros" merujuk pada bentuk paruh, dan memiliki arti "tanduk sapi" dalam Bahasa Yunani.

Burung Enggang tergolong dalam kelompok Bucerotidae yang termasuk 57 spesies. Sembilan spesies daripadanya berasal endemik di bagian selatan Afrika. Makanannya terutama buah-buahan juga kadal, kelelawar, tikus, ular dan berbagai jenis serangga.

Ciri-ciri

Ketika waktunya mengeram, enggang betina bertelur sampai enam biji telur putih terkurung di dalam kurungan sarang, dibuat antara lain dari kotoran dan kulit buah. Hanya terdapat satu bukaan kecil yang cukup untuk burung jantan mengulurkan makanan kepada anak burung dan burung enggang betina.

Apabila anak burung dan burung betina tidak lagi muat dalam sarang, burung betina akan memecahkan sarang untuk keluar dan membangun lagi dinding tersebut, dan kedua burung dewasa akan mencari makanan bagi anak-anak burung. Dalam sebagian spesies, anak-anak burung itu sendiri membangun kembali dinding yang pecah itu tanpa bantuan burung dewasa.

Sebagai Lambang Budaya

Dalam budaya Kalimantan, burung enggang (tingan) merupakan simbol "Alam Atas" yaitu alam kedewataan yang bersifat "maskulin". Di Pulau Kalimantan, burung enggang sakti dipakai sebagai lambang daerah atau simbol organisasi seperti di lambang negeri Sarawak, lambang provinsi Kalimantan Tengah, simbol Universitas Lambung Mangkurat dan sebagainya. Burung enggang diwujudkan dalam bentuk ukiran pada budaya Dayak, sedangkan dalam budaya Banjar, burung enggang diukir dalam bentuk tersamar (didistilir) karena budaya Banjar tumbuh di bawah pengaruh agama Islam yang melarang adanya ukiran makhluk bernyawa.

Berkas:Motif Enggang Tatah Hujung Pilis Rumah Banjar.JPG
Burung Enggang yang disamarkan wujudnya dipakai sebagai Tatah Hujung Pilis pada Rumah Banjar.

Daftar Spesies dalam Urutan Taksonomis

Ocyceros birostris di India.
Tockus erythrorhychus
Anthracoceros marchei di Filipina.
Enggang betina sedang akan menelan belalang
Enggang besar
Rangkong Gading

Ini adalah daftar Enggang, ditampilkan berdasarkan urutan taksonomis.

Subfamili Bucerotinae

  • Genus Tropicranus (terkadang dimasukkan ke dalam Tockus)
    • Enggang Jambul-putih Tropicranus albocristatus
  • Genus Tockus
    • Enggang Kerdil Hitam Tockus hartlaubi
    • Engang Kerdil Berparuh-merah Tockus camurus
    • Enggang Monteiro Tockus monteiri
    • Enggang Berparuh-merah Tockus erythrorhynchus
    • Enggang Berparuh-kuning Tockus flavirostris
    • Enggang Berparuh-kuning Selatan Tockus leucomelas
    • Enggang Jackson Tockus jacksoni
    • Enggang Von der Decken Tockus deckeni
    • Enggang Bermahkota Tockus alboterminatus
    • Enggang Bradfield Tockus bradfieldi
    • Enggang Afrika Tockus fasciatus
    • Enggang Hemprich Tockus hemprichii
    • Enggang Kelabu Afrika Tockus nasutus
  • Genus Ocyceros
    • Enggang Kelabu Malabar Ocyceros griseus
    • Enggang Kelabu Ceylon Ocyceros gingalensis
    • Enggang Kelabu India Ocyceros birostris
  • Genus Penelopides
    • Enggang Luzon Penelopides manillae
    • Enggang Mindoro Penelopides mindorensis
    • Enggang Tariktik Penelopides panini
    • Enggang Samar Penelopides samarensis
    • Enggang Mindanao Penelopides affinis
    • Kangkareng Sulawesi/Rangkong Sulawesi Penelopides exarhatus
  • Genus Bycanistes (terkadang dimasukkan ke dalam Ceratogymna).
    • Enggang Penerompet Bycanistes bucinator
    • Bycanistes fistulator
    • Enggang Berpipi-keperakan Bycanistes brevis
    • Bycanistes subcylindricus
    • Enggang Berpipi-cokelat Bycanistes cylindricus
    • Enggang Berpaha-putih Bycanistes albotibialis
  • Genus Ceratogymna
    • Ceratogymna atrata
    • Ceratogymna elata (hampir terancam)

Subfamili Bucorvinae

  • Genus Bucorvus
    • Enggang Tanah Abyssinia Bucorvus abyssinicus
    • Enggang Tanah Selatan Bucorvus leadbeateri