Protovestiários
Protovestiarios (Yunani: πρωτοβεστιάριος "vestiarios pertama") merupakan posisi tinggi di istana Bizantium, awalnya disediakan untuk para kasim. Pada periode akhir Bizantium (abad ke-12–15), itu melambangkan pejabat keuangan paling senior Kekaisaran, dan juga diadopsi oleh negara-negara Serbia di Abad Pertengahan.
Sejarah dan fungsi[sunting | sunting sumber]
Gelar ini pertama kali dibuktikan pada tahun 412, ketika comes sacrae vestis, seorang pejabat yang bertanggung jawab atas "lemari suci" kaisar Bizantium (bahasa Latin: sacra vestis), yang datang di bawah Praepositus sacri cubiculi. Dalam bahasa Yunani, istilah yang digunakan adalah oikeiakon vestiarion (οἰκειακόν βεστιάριον "lemari pribadi"), dan dengan nama ini ia tetap dikenal sejak abad ke-7 dan seterusnya. Dengan demikian, kantor itu berbeda dari lemari pakaian umum atau kekaisaran, vestiário, yang dipercayakan kepada pejabat negara, chartoularios tou vestiariou.[1][2] Lemari pakaian pribadi juga termasuk bagian dari perbendaharaan pribadi kaisar Bizantium, dan mengendalikan staf yang luas.[1]
Konsekuensinya, pemegang jabatan ini menduduki posisi kedua setelah parakoimómenos dalam hierarki istana, berfungsi sebagai pembantu terakhir. Sampai abad ke-11, itu disediakan untuk kasim, tetapi pada abad 9-11, beberapa protovestiarioi ditunjuk sebagai jenderal dan duta besar.[3] Pada abad ke-11, gelar itu semakin penting, melampaui para kouropalátis;[4] diubah menjadi gelar kehormatan, itu juga mulai diberikan kepada non-kasim, termasuk anggota keluarga kekaisaran.[5] Dengan demikian, gelar ini bertahan hingga periode Palaiologan akhir, pemegangnya termasuk menteri tingkat tinggi dan kaisar masa depan.[3] Buku Kantor Pseudo-Kodinos abad pertengahan ke-14 mencatat peringkat di tempat keenam dalam hierarki istana, antara panypersévastos dan megas doux.[6] Lambang protovestiarios sebagai staf kantor emas dan hijau (dikanikion) dengan emas dan kaca berwarna, sepatu hijau dan mantel hijau (tamparion), dan pelana hijau dengan jalinan emas mirip dengan panhypersebastos.[7]
Setara wanita adalah protovestiaria (Yunani: πρωτοβεστιαρία), kepala para hamba permaisuri. Protovestiarioi juga dibuktikan untuk warga sipil, di mana lagi-lagi gelar mengacu pada kepala pelayan dan bendahara mereka.[3]
Protovestiarioi terkenal[sunting | sunting sumber]
- Konstantínos Leichoúdis, kemudian patriark 1059-63, sebagai Konstantinos III
- Andronikos Doukas (fl. 1071-77), melayani Romanos IV dan Mikhael VII
- Aléxios Raoúl, di bawah Ioannis III Vatatzes
- Geōrgios Mouzalōn, kepala menteri Theodōros II Doukas Laskaris dan pemangku takhta berumur pendek
- Alexios V Doukas, kaisar sebentar pada tahun 1204
- Ioannis III Vatatzes, Kaisar Nicea 1222-54
- Michaíl Tarchaneiótis, keponakan Mikhael VIII Palaiologos dan jenderal
- Michaíl Apsarás, kepala menteri Kedespotan Epirus, Toma Preljubović
Di Serbia[sunting | sunting sumber]
Gelar ini juga diadopsi di negara-negara Serbia di Abad Pertengahan sebagai protovestijar (bahasa Serbia: протовестијар/протовистијарarchaic: протовистіар[8]), dan juga memikul tanggung jawab fiskal, menjadi setara dengan "menteri keuangan".[9] Menurut sejarahwan John VA Fine, Jr., "Pejabat keuangan utama yang bertanggung jawab atas perbendaharaan negara dan penghasilannya adalah protovestijar. Posisi ini secara teratur dipegang oleh pedagang dari Kotor yang memahami manajemen keuangan dan pembukuan. Kedua protovestijars dan logothetes digunakan sebagai diplomat, protovestijars secara khusus dikirim ke barat, sebagai warga Kotor mereka tahu bahasa Italia dan Latin."[10]
Itu disebutkan selama pemerintahan Raja Stefan Uroš I (bertakhta 1243-1276).[11] Stefan Dušan (bertakhta 1331-55) mengangkat kaum bangsawan dan imam ketika dinobatkan sebagai Kaisar; komornik Nikola Buća dari Kotor ditunjuk sebagai protovestijar.[9][12][13] Kekuatan protovestijar terbaik disaksikan oleh pepatah yang berasal dari Nikola Buća: "Car da – al Buća ne da" (Kaisar memberi, tetapi Buća tidak).[14][15][16] Wangsa Buća menghasilkan beberapa protovestijars, termasuk keponakan Nikola Trifun Mihajlov Buća (fl. 1357), salah satu orang paling penting pada masanya, yang melayani penerus Kaisar Dušan, Uroš V.
Tvrtko I (Ban Bosnia, 1353-77, Raja 1377-1391) menambahkan jajaran logotet dan protovestijar seperti model serbia setelah menobatkan dirinya sebagai Raja. Protovestijar pertama di Tvrtko adalah Ragusan, kapedan Ratko, yang ditingkatkan pada tahun 1378.[17]
Balša II (Lord Zeta, 1378-85), menambahkan pangkat ke layanan setelah mengambil Durrazzo pada musim semi tahun 1385, menunjuk Filip Bareli.[18]
Kepangeranan Achaea[sunting | sunting sumber]
Gelar protovestiarios juga diadopsi di Kerajaan Franka Akhaya, di mana itu menunjuk sebuah kantor yang setara dengan bendahara Barat dan ditugasi menyimpan daftar pemegang tanah. Kantor ini sering diberikan kepada penduduk asli Yunani.[19]
Lihat pula[sunting | sunting sumber]
- Vestararius, kantor kepausan turunan protovestiarios
- Logothétis tón oikeiakón
Referensi[sunting | sunting sumber]
- ^ a b Bury 1911, hlm. 125.
- ^ Haldon 1997, hlm. 181.
- ^ a b c Kazhdan 1991, hlm. 1749.
- ^ Gibbon 1860, hlm. 242.
- ^ Holmes 2005, hlm. 84.
- ^ Verpeaux 1966, hlm. 137.
- ^ Verpeaux 1966, hlm. 153.
- ^ Blagojević 2001, hlm. 119
- ^ a b Novaković 1966, hlm. 148: "тако је царев протовистијар (по данашњој терминологији: министар финансија), Никола Бућа, по рођењу Которанин"
- ^ Fine 1994, hlm. 313–314.
- ^ Ћирковић, Сима (1999). Михальчић, Раде, ed. Лексикон српског средњег века. Knowledge. hlm. 596.
ПРОТОВЕСТИЈАР - титула преузета из Ви- зантије и прихваћена у неким деловима српске др- жаве пре половине XIII века (1239-1253). Неки про- тобистар Вратимир отесао је међе села Осојника у Сланском приморју заједно са кнезом Стефаном, епископом Спиридоном и епископом Методијем. Знатно касније, 1323. године, у служби краља Вла- дислава II, сина ...
- ^ Fine 1994, hlm. 651
- ^ Blagojević 2001, hlm. 188
- ^ Kostić (2001). "Nemanjići i Boka" (dalam bahasa Serbian). Parameter
|chapter=akan diabaikan (bantuan) - ^ Vizantološki institut 2004, hlm. 389–390
- ^ Kalezić 1970, hlm. 130
- ^ Vladimir Ćorović (1923). Luka Vukalović i hercegovački ustanci od 1852-1962. g, Volumes 45-47. Srpska kraljevska akademija nauka i umetnosti. hlm. 42.
Поред логотета, кога је довео из Рашке, он уводи и чин протовестијара. Тај чин даје у прво време двојици људи, који нису били Босанци. Један од првих протовестијара био је Дубровчанин презвитер Ратко, који је 1375. постао банов капелан, 1378. протовестијар, а нај= после требињски бискуп.
- ^ Ружа Ћук (1986). Serbia and Venice in the 13th and the 14th century. Просвета. hlm. 164.
Балша II је, после за- узимања Драча у пролеће 1385. године, увео службу протовестијара. Његов протовестијар постао је тада Филип Барели.210 Пошто се Бал- ша II често налазио у финанеијским тешкоћама, ...
- ^ Bon 1969, hlm. 83.
Sumber[sunting | sunting sumber]
- Blagojević, Miloš (2001), Državna uprava u srpskim srednjovekovnim zemljama (dalam bahasa Serbian), Službeni list SRJ
- Bon, Antoine (1969). La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la principauté d’Achaïe (dalam bahasa French). Paris: De Boccard.
- Bury, John Bagnell (1911). The Imperial Administrative System of the Ninth Century - With a Revised Text of the Kletorologion of Philotheos. London: Oxford University Press.
- Fine, John Van Antwerp (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor: University of Michigan Press. ISBN 978-0-472-08260-5.
- Gibbon, Edward (1860). The History of the Decline and Fall of the Roman Empire. New York, New York: Harper & Brothers.
- Haldon, John F. (1997). Byzantium in the Seventh Century: The Transformation of a Culture. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-31917-1.
- Holmes, Catherine (2005). Basil II and the Governance of Empire (976–1025). Oxford, United Kingdom: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-927968-5.
- Kalezić, Danilo (1970). Kotor (dalam bahasa Croatian). Grafički zavod Hrvatske.
- Kazhdan, Alexander, ed. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. New York and Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-504652-6.
- Novaković, Stojan (1966), Iz srpske istorije (dalam bahasa Serbian), Matica srpska
- Verpeaux, Jean, ed. (1966). Pseudo-Kodinos, Traité des Offices (dalam bahasa French). Paris: Centre National de la Recherche Scientifique.
- Vizantološki institut (2004). Zbornik radova, Volume 41–42 (dalam bahasa Serbian). Belgrade: Vizantološki institut (Srpska akademija nauka i umetnosti).