Mandailing (sajak)

Dari Wikipedia bahasa Indonesia, ensiklopedia bebas
Willem Iskander, Penulis Mandailing

Mandailing adalah sebuah sajak berbahasa Mandailing karya Willem Iskander. Sajak ini telah diterjemahkan oleh Basyral Hamidy Harahap ke dalam Bahasa Indonesia. Sajak ini tentang bentang alam dan kehidupan di Mandailing.[1]

Sajak[sunting | sunting sumber]

Bahasa Mandailing
O, Mandailing Godang,
Tano ingananku sorang,
Na niatir ni dolok na lampas,
Na nijoling ni dolok na martimbus,
Ipulna na laing bubus!

Tor Sihite tingon julu;
Patontang dohot tor Barerang
Gurung-gurungna manompi Lubu,
Bohina mangadap tu dolok Sigantang.
Muda Hutalihon tu utara,
Laho manindo tu irisannya,
Jongjong ma huida Lubuk Raya,
Asa manjoling dolok Malea.

Muda Hutindo tingon Bania,
Hutatap ma aek ni Batang Gadis,
Mangelduk-elduk dalannia,
Atir hamun jior marbaris.

Jaru pe ia aek na rara,
Na suntut godang jaotanna,
Tombal bondar panombar saba,
Tusi ma da muarana.

O na marsaba na bolak,
Muda disabur ho sajual same,
Dapot ho ma onom pulu jual mulak.
Ho ma na garang manggadis eme.

Na tumbur ma nian tanomu,
Tai laing tong do ho longang,
Jaru momo pe dibaen hosuan-suanon mangolu,
Inda ro halak tu ho mardagang
  
Aha ma rohai tue!
Dalanna so nada rami,
Anso Torang di rohanami.

Ia di Jae ni Batang Angkola,
Taringot tu Aek Godang,
Songon na muntul ia mulak,
Baon sompit boluson tu Batang Singkuang

Muda ro sirumondap udan,
Magodang ma batang ni aek,
Dibaon sompit hadabuan,
Jadi tu darat doma manaek.

I ma da, dongan, dalanna,
Anso Jadi bonca-bonca,
Holas na haruar tingon bagasnna,
Arun sajo do diobansa.

Adong halak ruar
Na mian di Panyabungan,
Tibu ia haruar,
Baon ia madung busungan,

Inda, ale hum i sajo,
Dalan ni jagal ngada manjadi
Tai adong dope dabo,
Tor Pangolat ngada tarbolus padati
   
Tai jaru songon i ba,
Dengganmu sai hurang,
Nada huparmuda ba,
Angke dison ma huida parjoloa ari torang.

Tinggal ma ho jolo ale,
Anta piga taon nada huboto,
Muda huida ho mulak muse
Ulang be nian sai maoto

Laho hita marsalak,
Marsipaingot dope au di ho,
Ulang lupa paingot danak,
Manjalahi bisuk na peto

 Bahasa Indonesia
O Mandailing Raya!
Tanah tempatku dilahirkan
Yang diapit gunung yang tinggi
Yang ditatap gunung berasap
Asapnya mengepul terus

Gunung Sihite di hulu
Berhadapan dengan Gunung Barerang
Punggungnya mendukung Lubu
Keningnya menghadap Gunung Sigantang
  
Jika kupandang ke utara
Sambil menatap ke timur laut
Kulihat tegak Lubuk Raya
Dan mengerling Gunung Malea

Jika kupandang dari Bania
Kulihat air Batang Gadis
Berkelok-kelok alirannya
Kiri kanan juar berbaris

Biarpun ia sungai yang keruh
Besar sekali manfaatnya
Segenap saluran penyiram sawah
Ke sanalah muaranya

O pemilik sawah yang luas
Jika kau tabur sebakul benih
Kau peroleh enam puluh bakul kembali
Kaulah yang paling sering menjual padi

Sungguh subur tanahmu
Tapi kau masih saja diam
Sekali pun mudah membuat tanaman bertumbuh
Orang tidak datang berdagang kepadamu

Apakah gerangan
Sebabnya tidak ramai?
Katakan biar kudengar
Agar jelas hati kami
  
Dihilir Batang Angkola
Menyinggung Aek Godang
Seolah berbalik ia kembali
Karena sempitnya aliran ke Batang Singkuang

Jika hujan turun
Sungai pun banjir
Karena sempitnya muara
Jadi ke daratlah melimpah

Itulah sebabnya
Maka banyak rawa-rawa
Uapnya keluar dari dalam
Pasti demam yang dibawanya

Ada orang luar
Yang berdiam di Penyabungan
Cepat ia keluar
Karena perutnya sudah buncit

Bukan hanya itu
Penyebab dagang tidak berhasil
Tapi masih ada lagi
Tor Pangolat tak dapat dilalui pedati

Tetapi sekali pun begitu
Kebaikanmu masih kurang,
Kau tidak kusia-siakan
Sebab di sinilah mula-mula kulihat hari terang
  
Tinggallah sayang
Entah berapa tahun aku tak tahu
Jika aku melihat kau kembali
Janganlah lagi tetap bodoh

Ketika kita berpisah
Aku masih berpesan padamu
Jangan lupa menasihati anak
Mencari ilmu yang benar

Pautan luar[sunting | sunting sumber]

Referensi[sunting | sunting sumber]

  1. ^ Iskander, W. (1872). Si-boeloes-boeloes, Si-roemboek-roemboek, Sada boekoe basaon. hlm. 10, 11, 12. Diakses tanggal 2018-09-14.