Bahasa Malagasi

Dari Wikipedia bahasa Indonesia, ensiklopedia bebas
Bahasa Malagasi
Dituturkan di Madagaskar
 Komoro
 Mayotte
Penutur
+20 juta
Rincian data penutur

Jumlah penutur beserta (jika ada) metode pengambilan, jenis, tanggal, dan tempat.[1]

  • 18.000.000 (2007, Bahasa ibu)
  • 17.604.640
  • 18.000.000 (2007)
  • 18.138.380 (2010s)
Aspek ketatabahasaan
Tipologi
Kode bahasa
ISO 639-1mg
ISO 639-2mlg (B)
mlg (T)
ISO 639-3mlgkode inklusif
Kode individual:
xmv – Antankarana
bhr – Bara
msh – Masikoro
bmm – Betsimisaraka Utara
plt – Dataran Tinggi Malagasi
skg – Sakalava
bjq – Betsimisaraka Selatan
tdx – Tandroy-Mafahaly
txy – Tanosy
xmw – Tsimihety
QIDQ7930
Lokasi penuturan
Lokasi penuturan Bahasa Malagasi
Artikel ini mengandung simbol fonetik IPA. Tanpa bantuan render yang baik, Anda akan melihat tanda tanya, kotak, atau simbol lain, bukan karakter Unicode. Untuk pengenalan mengenai simbol IPA, lihat Bantuan:IPA.
 Portal Bahasa
Sunting kotak info
Sunting kotak info • L • B • PW
Info templat
Bantuan penggunaan templat ini

Malagasi (Fiteny Malagasy, [ˌmalaˈɡasʲ]) adalah bahasa nasional Madagaskar yang dikelompokkan ke dalam rumpun bahasa Austronesia. Bahasa tersebut digunakan sebagai bahasa ibu oleh kebanyakan penduduk Madagaskar dan oleh orang keturunan Malagasi di tempat lain.

Bahasa nasional Madagaskar adalah bentuk normatif dari dialek Merina, logat yang banyak dipertuturkan di dataran tinggi tengah (plateau) dan di ibu kota Madagaskar. Bahasa Malagasi termasuk dalam kelompok Melayu-Polinesia yang merupakan bagian dari rumpun bahasa Austronesia, dan adalah kelompok yang paling barat dari keluarga rumpun bahasa Austronesia. Bahasa Malagasi erat hubungannya dengan bahasa Dayak Barito, seperti bahasa Dusun Deyah dan bahasa Maanyan serta bahasa Banjar. Ini terlihat dari banyaknya persamaan kata dasar dalam bahasa-bahasa dayak tersebut dengan bahasa Malagasi.

Akibat hubungan perdagangan dan sejarah, bahasa Malagasi memiliki sejumlah kata pinjaman yang berasal dari bahasa Bantu, bahasa Arab, bahasa Prancis, serta bahasa Inggris.

Contoh[sunting | sunting sumber]

Sampel berikut dialek Merina (dasar bahasa Malagasi baku), dipertuturkan di ibu kota Madagaskar dan di dataran tinggi tengah yang didiami oleh suku Merina.[2][3] Bahasa ini umumnya dipahami di seluruh pulau.

Indonesia Malagasi IPA
Bahasa Inggris Anglisy ãŋɡliʂ
Ya Eny ˈʲenj
Tidak Tsia, Tsy[4] tsi, tsʲ
Halo! dan Apa kabarmu? Manao ahoana! manaˈʷonə̥, manaˈonə̥
Halo! (wilayah pedesaan) Salama! saˈlamə̥
Aku baik, terima kasih. Tsara fa misaotra. ˈtsarə̥ fa mʲˈsoːtʂə̥
Selamat tinggal! Veloma! veˈlumə̥
Silakan Azafady azaˈfadʲ
Terima kasih Misaotra mʲˈsoːtʂa
Terima kasih kembali Tsisy fisaorana. tsʲ ˈmisʲ fʲˈsoːranə̥
Permisi Azafady (dengan lengan dan tangan menunjuk ke tanah) azaˈfadʲ
Maaf Miala tsiny mjala ˈtsinʲ
Siapa? Iza? ˈiːza, ˈiza
Apa? Inona? inːa
Kapan? Rahoviana? roᶷˈvinə̥, rawˈvinə̥
Di mana? Aiza? ajzə̥
Mengapa? Fa maninona? fa maninːə̥
Bagaimana? Ahoana? aˈʷonə̥
Berapa? Firy? ˈfirʲ
Berapa banyak? Ohatrinona? ʷoˈtʂinːə̥
Siapa namamu? Iza ny anaranao? iza njanaraˈnaw
Untuk Ho an'ny, atau ho an'i wanːi
Karena Satria saˈtʂi
Saya tidak mengerti. Tsy mazava, atau tsy azoko. tsʲ mazavə̥
Ya, saya mengerti. Eny, mazava (atau azoko). ʲenʲ mazavə̥
Tolong! Vonjeo! vunˈdzew
Dapatkah Anda membantu saya? Afaka manampy ahy ve ianao azafady? afaka manapʲ a ve enaw azafadʲ
Di mana toilet? Aiza ny efitrano fivoahana? (Aiza ny W.C.?) ajza njefitʂanʷ fiˈvwaːnə̥
Bisakah Anda berbahasa Indonesia? Miteny fiteny indoneziana ve ianao? miˈtenʲ ãŋˈɡliʂ ve eˈnaw
Saya tak bisa berbahasa Malagasi. Tsy mahay teny malagasy aho. tsʲ maaj tenʲ malaˈɡasʲ a
Saya tak bisa berbahasa Prancis. Tsy mahay teny frantsay aho. tsʲ maaj tenʲ frantsaj a
Saya haus. Mangetaheta aho. maŋɡetaˈeta
Saya lapar. Noana aho. noːna
Saya lelah. Vizaka aho. or Reraka aho. ˈvizaka rerakau
Saya harus buang air kecil. Poritra aho. purtʂa
Saya ingin pergi ke Antsirabe. Tiako handeha any Antsirabe. tiku ande anjantsirabe
Itu mahal! Lafo be izany! lafʷˈbe zanʲ
Saya lapar akan nasi. Noana vary aho. noːna varja
Apa yang bisa saya lakukan untuk Anda? Inona no azoko atao ho anao? inːa ɲazʷkwataʷ wanaw
Saya suka... Tiako... tikʷ
Aku cinta kamu. Tiako ianao. tikwenaʷ
Bahasa Indonesia Malagasy IPA Dayak Maanyan
satu isa/iray isə̥ isa
dua roa ru rueh
tiga telo telʷ telu
empat efatra ˈefatʂə̥ epat
lima dimy ˈdimʲ dime
enam enina enː enem
tujuh fito fitʷ fitu
delapan valo valʷ walu
sembilan sivy sivʲ suey
sepuluh folo fulʷ sapuluh
sebelas iraika ambin'ny folo rajkʲambefulʷ sawalas
dua belas roa ambin'ny folo rumbefulʷ ruehwalas
dua puluh roapolo ropulʷ ruampulu
tiga puluh telopolo telopulʷ telumpulu
empat puluh efapolo efapulʷ epatpulu
lima puluh dimampolo dimapulʷ dimempulu
enam puluh enim-polo empulʷ enempulu
tujuh puluh fitopolo fitupulʷ pitumpulu
delapan puluh valopolo valupulʷ walumpulu
sembilan puluh sivifolo sivfulʷ sueypulu
seratus zato zatʷ jatuh
dua ratus roan-jato rondzatʷ ruehjatuh
seribu arivo arivʷ saribu
sepuluh ribu iray alina rajal sapuluh ribu
seratus ribu iray hetsy rajetsʲ jatuh ribu
satu juta iray tapitrisa rajtaptʂisə̥ sajuta
satu miliar iray lavitrisa rajlavtʂisə̥ isa miliar
3,568,942 roa amby efapolo sy sivin-jato sy valo
arivo sy enina alina sy dimy hetsy sy telo tapitrisa
rumbefapulʷ sʲsivdzatʷ sʲvalorivʷ sʲenːal sʲdimjetsʲ sʲtelutapitʂisə̥ telu juta dime jatuh enem pulu walu ribu suey jatuh epat pulu rueh

Kekerabatan dengan rumpun bahasa Austronesia[sunting | sunting sumber]

Bahasa Malagasi memiliki hubungan kekerabatan dengan rumpun bahasa Austronesia.[5][6]

Beberapa kosakata Bahasa Malagasi berasal dari bahasa Melayu Banjar dan bahasa Melayu Sumatra (Sriwijaya).[7][8][9]

Lemur
Varika (bahasa Malagasi)[10]
Monyet
Warik (bahasa Banjar)

Beberapa kosakata yang bersumber dari bahasa Austronesia[sunting | sunting sumber]

Konsonan h pada ujung suku kata kedua digugurkan. Contoh:

Bahasa Indonesia Bahasa Banjar Bahasa Malagasi
Murah Murah Mòra[11]
Tumbuh Tumbuh Mi-Tombo (= Meningkatkan)[12]

Vokal e pepet (schwa) pada suku kata pertama berubah menjadi vokal a. Contoh:

Bahasa Indonesia Bahasa Banjar Bahasa Malagasi
Mentah Mantah Mànta[13]
Sembah Sambah Samba[5][8]
Lemah Lamah Lama[8]
Kembar Kambar Kambana (Hamba, bahasa Sakalava)[8]
Cecak Cacak Tsatsaka[8]

Konsonan b atau w berubah menjadi konsonan v. Contoh:

Bahasa Indonesia Bahasa Banjar Bahasa Malagasi Bahasa Maanyan
Lemur / Beruk Warik Varika[10] Warik
Kemaluan lelaki Butuh Voto Wutu
Bulu Bulu Volo (= rambut)[14] Wulu
Bulan Bulan Volana[15] Wulan
Seribu Saribu Arivo[16] Saribu
Batu Batu Vàto[17] Watu
Badan Awak Vàtana,[18] tena Tenga
Buaya Buhaiya Vuai Wu'ah
Buah Buah Vua Wua
Buka Buka Mi-Vuha Uka
Burung Burung Vorona[19] Wurung
Bunuh Bunuh Mamono (= memukul)[20] Wunu
Bubu Bubu/Tampirai Vuvu Wuwu
Bukit Gunung Vuhitra Gunung
Berat Barat Vesatra Weat

Konsonan di akhir perkataan mendapat tambahan vokal a. Contoh:

Bahasa Indonesia Bahasa Banjar Bahasa Malagasi
Cecak Cacak Tsatsaka[8]
Tahun Tahun Taona[21]
Bulan Bulan Volana[15]
Tanduk Tanduk Tàndroka[22]
Tarik Tarik Mi-Tàrika (= membawa)[23]
Masak Masak Màsaka[24]
Anak Anak Zanaka[25]
Lauk Lauk Laoka (= yang disertakan)[26]
Cerai Sarak Mi-Saraka
Perak Pirak Firaka

Konsonan k berubah menjadi konsonan h. Contoh:

Bahasa Indonesia Bahasa Banjar Bahasa Malagasi Bahasa Maanyan
Laki-laki Lalakian Lehilàhy[27] Upu
Aku Aku Aho[28] Aku
Anakku Anakku Anaho[29] Anakku
Teluk / Kuala Kuala Hoala[30] muhara
Kuku Kuku Hòho Kuku
Kayu Kayu Hàzo (= pohon)[31] Kayu
Kanan Kanan Hàvanana (= betul)[32] Kawan

Konsonan r menjadi konsonan n. Contoh:

Bahasa Indonesia Bahasa Banjar Bahasa Malagasi
Merah Habang/Mirah Mena[33]
Kembar Kambar Kàmbana[34]

Konsonan d pada suku kata kedua berubah menjadi konsonan t. Contoh:

Bahasa Indonesia Bahasa Banjar Bahasa Malagasi Bahasa Maanyan
Badan Awak Vàtana[18] Tenga

Konsonan g berubah menjadi konsonan h. Contoh:

Bahasa Indonesia Bahasa Banjar Bahasa Malagasi Bahasa Maanyan
Gusi / Gigi Gusi / Gigi Hìhy Dipen
Danau / perigi Danau Fàrihy[35] Ugang/Tapi'an
Gurita Gurita Horita Gurita

Konsonan p berubah menjadi konsonan f. Contoh:

Bahasa Indonesia Bahasa Banjar Bahasa Malagasi Bahasa Maanyan
Sepuluh Sapuluh Folo[36] Sapuluh
Putih Putih Fòtsy[37] Mahilak
Memilih Mamilih Mifidi[38] Midi
Nipis Nipis Manifi[39] Mariris
Pasir Karangan Fasika[40] Karasik

Konsonan t berubah menjadi suku kata tra. Contoh:

Bahasa Indonesia Bahasa Banjar Bahasa Malagasi Bahasa Maanyan
Ketakutan Takutan Tàhotra[41] Pahe'ei
Angin / Ribut Angin / Ribut Rivotra[42] Riwut
Bibir / Mulut Bibir Molotra (= bibir)[43] Wiwi
Kulit Kulit Hoditra[44] Kudit

Konsonan dwihuruf ng atau ny berubah menjadi konsonan n. Contoh:

Bahasa Indonesia Bahasa Banjar Bahasa Malagasi
Langit Langit Lànitra (= syurga)[45]
Nama Ngaran Anarana[46]
Tangan Tangan Tanana[47]
Tanjung Tanjung Tanjona
Karang Karang Haran-dranomasina[48]
Belakang Balakang Valahany (=pinggang)[49]
Dinding Dinding Rindrina[50]
Penyu Bidawang Fano

Jika konsonan m tengah perkataan bertemu dengan konsonan p atau f pada suku kata kedua, maka konsonan m tersebut digugurkan. Contoh:

Bahasa Indonesia Bahasa Banjar Bahasa Malagasi Bahasa Maanyan
Empat Ampat Efatra[51] Epat

Konsonan l berubah menjadi konsonan d. Contoh:

Bahasa Indonesia Bahasa Banjar Bahasa Malagasi Bahasa Maanyan
Tali Tali Tady[52] Tadi
Lima Lima Dimy[53] Dime
Lima puluh Lima puluh Dimampolo (dimapulʷ) Dimempulu
Lintah Pacat Dinta Alimatek
Membeli Ma-nukar Mividi[54] Midi

Konsonan d berubah menjadi konsonan r. Contoh:

Bahasa Indonesia Bahasa Banjar Bahasa Malagasi Bahasa Maanyan
Padi / Nasi Nasi Vàry (= gandum)[55] Nahi (= nasi), Parei (= padi)
Menjadi Jadi Manjàry[56] Jari

Konsonan n menjadi m atau sebaliknya. Contoh:

Bahasa Indonesia Bahasa Banjar Bahasa Malagasi
Enam Anam Enina
Riam Riam Rìana
Manis Manis Mamy[57]

Vokal a di akhir kata menjadi -y (diucapkan i). Contoh:

Bahasa Indonesia Bahasa Banjar Bahasa Malagasi
Tanah Tanah Tany[58]
Nusa Pulau Nosy[59]
Bahasa Indonesia Bahasa Banjar Bahasa Malagasi
Api Api Afo[16]
Lembu Sapi dugul Lambo (= babi)[60]
Tiga Talu telo[61]
Hijau Hijau Maitso[62]

Referensi[sunting | sunting sumber]

  1. ^ Nationalencyklopedin (dalam bahasa Swedia), OCLC 185256473, Wikidata Q1165538, diakses tanggal 24 April 2022 
  2. ^ [1] Diarsipkan 2014-07-08 di Wayback Machine. Winterton, Matthew et al. (2011). Malagasy–English, English–Malagasy Dictionary / Diksionera Malagasy–Anglisy, Anglisy–Malagasy. Lulu Press.
  3. ^ Rasoloson, Janie (2001). Malagasy–English / English–Malagasy: Dictionary and Phrasebook. Hippocrene Books.
  4. ^ sebelum kata kerja
  5. ^ a b Julian Reade, ed. (28-10-2013). Indian Ocean In Antiquity (dalam bahasa Inggris). Routledge. hlm. 2039. ISBN 9781136155383.  ISBN 0-7103-0435-8
  6. ^ Gwyn Campbell, ed. (19-12-2016). Early Exchange between Africa and the Wider Indian Ocean World (dalam bahasa Inggris). Montreal, Canada: Springer. hlm. 77. ISBN 9783319338224.  ISBN 3-319-33822-6
  7. ^ Stephen A. Wurm, Peter Mühlhäusler, Darrell T. Tryon, ed. (1996). Atlas of Languages of Intercultural Communication in the Pacific, Asia, and the Americas (dalam bahasa Inggris). 1. Berlin; New York: Walter de Gruyter. hlm. 688. ISBN 9783110819724.  ISBN 3-11-013417-9
  8. ^ a b c d e f "Truman Simanjuntak, Ingrid Harriet Eileen Pojoh, Muhamad Hisyam, Lembaga Ilmu Pengetahuan Indonesia". Austronesian Diaspora and the Ethnogeneses of People in Indonesian Archipelago: Proceedings of the International Symposium (dalam bahasa Inggris). Indonesia: Yayasan Obor Indonesia. 2006. hlm. 209. ISBN 9789792624366.  ISBN 979-26-2436-8
  9. ^ Martin Haspelmath, Uri Tadmor, ed. (2009). Loanwords in the World's Languages: A Comparative Handbook (dalam bahasa Inggris). Walter de Gruyter. hlm. 720. ISBN 9783110218435.  ISBN 3-11-021843-7
  10. ^ a b "Momba ny Gidro/Varika tsara ho fantatra" (dalam bahasa Malagasi). Lemur Conservation Network. 
  11. ^ https://www.dict.land/article/mora__572783596058c__a[pranala nonaktif permanen]
  12. ^ https://www.dict.land/article/mitombo__572783bd5a026__a[pranala nonaktif permanen]
  13. ^ https://www.dict.land/article/manta__5727845a2193d__a[pranala nonaktif permanen]
  14. ^ https://www.dict.land/article/volo__572783bf5282d__a[pranala nonaktif permanen]
  15. ^ a b https://www.dict.land/article/volana__572783d35926b__a[pranala nonaktif permanen]
  16. ^ a b https://www.dict.land/article/arivo__5727840439021__a[pranala nonaktif permanen]
  17. ^ https://www.dict.land/article/vato__5727843299ad4__a[pranala nonaktif permanen]
  18. ^ a b https://www.dict.land/article/vatana__57278319aa048__a[pranala nonaktif permanen]
  19. ^ https://www.dict.land/article/vorona__57278313a3ea8__a[pranala nonaktif permanen]
  20. ^ https://www.dict.land/article/mamono__5727830c906ca__a[pranala nonaktif permanen]
  21. ^ https://www.dict.land/article/taona__572782a9774b7__a[pranala nonaktif permanen]
  22. ^ https://www.dict.land/article/tandroka__572783cb88ce3__a[pranala nonaktif permanen]
  23. ^ https://www.dict.land/article/mitarika__57278379d633e__a[pranala nonaktif permanen]
  24. ^ https://www.dict.land/article/masaka__5727835a1a8dd__a[pranala nonaktif permanen]
  25. ^ https://www.dict.land/article/zanaka__572782d326ce0__a[pranala nonaktif permanen]
  26. ^ https://www.dict.land/article/laoka__572782dfa3170__a[pranala nonaktif permanen]
  27. ^ https://www.dict.land/article/lehilahy__572783b5060d9__a[pranala nonaktif permanen]
  28. ^ https://www.dict.land/article/aho__572782a0e44d4__a[pranala nonaktif permanen]
  29. ^ http://taufikhidayatbanjarmasin.blogspot.co.id/2012/04/pengalaman-di-madagaskar-foto2-orang.html
  30. ^ http://www.kesturi.net/wp-content/uploads/2015/02/tarmizi-dahl-adelaar-tentang-malagasi.pdf[pranala nonaktif permanen]
  31. ^ https://www.dict.land/article/hazo__5727830d65442__a[pranala nonaktif permanen]
  32. ^ https://www.dict.land/article/havanana__5727846e1a949__a[pranala nonaktif permanen]
  33. ^ https://www.dict.land/article/mena__572783186fefe__a[pranala nonaktif permanen]
  34. ^ https://www.dict.land/article/kambana__572782d76222a__a[pranala nonaktif permanen]
  35. ^ https://www.dict.land/article/farihy__572783e632510__a[pranala nonaktif permanen]
  36. ^ https://www.dict.land/article/folo__572784e49da96__a[pranala nonaktif permanen]
  37. ^ https://www.dict.land/article/fotsy__57278577a449e__a[pranala nonaktif permanen]
  38. ^ https://www.dict.land/article/mifidy__5727847cedecb__a[pranala nonaktif permanen]
  39. ^ https://www.dict.land/article/manify__57278387432a0__a[pranala nonaktif permanen]
  40. ^ https://www.dict.land/article/fasika__572784767eb4c__a[pranala nonaktif permanen]
  41. ^ https://www.dict.land/article/tahotra__572783a35b66c__a[pranala nonaktif permanen]
  42. ^ https://www.dict.land/article/rivotra__572782ebf3b81__a[pranala nonaktif permanen]
  43. ^ https://www.dict.land/article/molotra__572783ef55832__a[pranala nonaktif permanen]
  44. ^ https://www.dict.land/article/hoditra__5727839249225__a[pranala nonaktif permanen]
  45. ^ https://www.dict.land/article/lanitra__572783c4e1dda__a[pranala nonaktif permanen]
  46. ^ https://www.dict.land/article/anarana__572782b569f9a__a[pranala nonaktif permanen]
  47. ^ https://www.dict.land/article/tanana__5727832aad600__a[pranala nonaktif permanen]
  48. ^ https://www.dict.land/article/karang__572790076672e__a[pranala nonaktif permanen]
  49. ^ https://www.dict.land/article/valahany__572783f143a69__a[pranala nonaktif permanen]
  50. ^ https://www.dict.land/article/rindrina__57278411cc641__a[pranala nonaktif permanen]
  51. ^ https://www.dict.land/article/efatra__572783aea2227__a[pranala nonaktif permanen]
  52. ^ https://www.dict.land/article/tady__5727835b1dab3__a[pranala nonaktif permanen]
  53. ^ https://www.dict.land/article/dimy__572783a7c5496__a[pranala nonaktif permanen]
  54. ^ https://www.dict.land/article/mividy__5727832a7640b__a[pranala nonaktif permanen]
  55. ^ https://www.dict.land/article/vary__572783ba2acce__a[pranala nonaktif permanen]
  56. ^ https://www.dict.land/article/manjary__5727835792b65__a[pranala nonaktif permanen]
  57. ^ https://www.dict.land/article/mamy__5727833c632c9__a[pranala nonaktif permanen]
  58. ^ https://www.dict.land/article/tany__572782c0673a3__a[pranala nonaktif permanen]
  59. ^ https://www.dict.land/article/nosy__572783df72a96__a[pranala nonaktif permanen]
  60. ^ https://www.dict.land/article/lambo__57278318824c6__a[pranala nonaktif permanen]
  61. ^ https://www.dict.land/article/telo__572784e88c11c__a[pranala nonaktif permanen]
  62. ^ https://www.dict.land/article/maitso__572783bc4fedd__a[pranala nonaktif permanen]

Pranala luar[sunting | sunting sumber]